Weryfikacja informacji jest niezwykle ważna – należy ją stosować na co dzień, ale szczególnie istotną rolę odgrywa w obliczu obecnej sytuacji międzynarodowej. Aby móc poprawnie stosować techniki i narzędzia weryfikacji, konieczne jest poznanie podstaw.
W poniższym artykule przybliżamy więc kilka kluczowych terminów związanych z informacją i jej wiarygodnością. Ze względu na swoją bliskoznaczność są one często używane są zmiennie, warto jednak wiedzieć, że nie są synonimami.
Definicje terminów kluczowych w weryfikacji informacji
Mylne informacje (misinformation) – termin ten oznacza przekazywanie nieprawdziwych informacji, jednak bez złych intencji. W takiej sytuacji błędna wiadomość nie ma na celu zmanipulowania ani oszukania odbiorców, po prostu wynika z niewiedzy lub powoływania się na niepotwierdzone informacje.
Dezinformacja (disinformation) – w przeciwieństwie do wyjaśnionego powyżej terminu, dezinformacja jest to ukierunkowane działanie mające za zadanie manipulację lub celowe wprowadzenie zamieszania i dezorientacji. Działania dezinformacyjne mogą być prowadzone przez ludzi lub specjalnie przygotowane w tym celu boty.
Fake news – to informacja w całości lub w części fałszywa, która ma na celu wprowadzić odbiorców w błąd w celu osiągnięcia określonych korzyści. Zazwyczaj fake newsy prezentowane są jako aktualne wiadomości. Często przyjmują formę artykułów, które następnie udostępnione są w mediach społecznościowych.
Hoax – to mistyfikacja, czyli sfabrykowane oszustwo, które zazwyczaj jest szczególnie sensacyjne, dramatyczne lub oburzające i z tego względu przyciąga szeroką uwagę. Twórcy takiego kłamstwa wyjawiają jednak w końcu prawdę. Celem takiego działa jest głównie zapewnienie rozrywki lub wywołanie sensacji.
Warto zapamiętać, że dezinformacja i fake news to nie to samo. Dezinformacja to działanie, które ma za zadanie wprowadzenie odbiorców w błąd i dzięki temu osiągnięcie jakiegoś celu, na przykład zyskanie wpływu na opinię publiczną. Natomiast fake news to już konkretne narzędzie służące do dezinformacji.
Zobacz również:
Zasada 5W w weryfikacji informacji
Hoaxy – narzędzie do weryfikacji informacji na Twitterze
Autor: Luiza Rach
Chcesz nauczyć się weryfikacji informacji, aby nie dać się zmanipulować?
Weź udział w naszych szkoleniach i poznaj sposoby na analizę i weryfikację informacji:
ANALIZA INFORMACJI I FACT-CHECKING
WERYFIKACJA FIRM I KONTRAHENTÓW
