Myślenie wizualne w tworzeniu modelu biznesowego
,,Nie wystarczy, że ludzie biznesu lepiej zrozumieją projektantów, oni sami muszą stać się projektantami”, Roger Martin
Przy wprowadzaniu produktu na rynek, punktem wyjścia wielu firm jest research i badania marketingowe. Niestety w kolejnych etapach projektowania modeli biznesowych ten punkt widzenia klienta jest lekceważony. Obecnie kluczowa staje się zmiana perspektywy – chodzi o to, by spojrzeć na model biznesowy oczami klienta. Dzięki takiemu podejściu można dostrzec mnóstwo innowacyjnych możliwości. Cała sztuka polega na tym, aby dobrze zrozumieć klienta i na podstawie tej wiedzy wybrać odpowiednie elementy modelu biznesowego.
Niebagatelną rolę w tym procesie odgrywają wyselekcjonowane narzędzia do projektowania oraz wiedza i nastawienie projektantów. Na co dzień w biznesie wykorzystywane są różne umiejętności: projektujemy organizacje, strategie i procesy. Wszystkie te zadania do swej realizacji wymagają z kolei uwzględnienia całego szeregu powiązanych ze sobą czynników, takich jak chociażby działalność konkurencji, dostępne technologie, uwarunkowania środowiska i wiele innych kwestii. Tak naprawdę ludziom biznesu brakuje przede wszystkim narzędzi, które pozwoliłby im dopełnić i usystematyzować te wszystkie umiejętności.
W tym artykule prezentuję jedno z wiodących obecnie narzędzi, jakim jest myślenie wizualne. Omawiam praktyczne zastosowanie wizualizacji informacji oraz jedną z technik stosowanych w budowaniu modelu biznesowego.
Dlaczego myślenie wizualne jest tak ważne w czasie budowy modelu biznesowego?
Wizualizacja informacji to umiejętność niezbędna do skutecznej pracy z modelami biznesowymi. Mówiąc o wizualizacji informacji, mam na myśli korzystanie ze wszystkich narzędzi obrazujących informację. Oto niektóre z nich: obrazki, rysunki, diagramy różnego rodzaju wykresy, chmura słów czy samoprzylepne karteczki – wykorzystywane w celu poszukiwania i omawiania pewnych znaczeń i treści.
Model biznesowy to złożona koncepcja, na którą składa się wiele różnych elementów oraz powiązań. Niezwykle trudnym zadaniem jest jej interpretacja bez zastosowania form graficznych. Bez wizualizacji trudno w pełni uchwycić obraz sytuacji. Tak naprawdę należy uznać, że graficzne przedstawienie modelu biznesowego pozwala przełożyć domniemane założenia w precyzyjnie sformułowane informacje. Graficzne przedstawienie modelu uczyni z niego konkretny obiekt dyskusji, będzie punktem wyjścia, do którego zawsze sprowadzi się rozmowa. Ma to nieocenione znaczenie praktyczne, gdyż daje możliwość przeniesienia debaty z płaszczyzny abstrakcyjnej na płaszczyznę konkretów, co z kolei przekłada się na optykę rozmówców. Niestety techniki wizualne rzadziej służą jako metody wspierające dyskusję, analizę debaty czy definiowanie problemów biznesowych.
Jak możesz wykorzystać wizualizację informacji w procesie definiowania czy omawiania modelu biznesowego?
Poniżej przedstawiam przykładową i skuteczną technikę, która pozwala wykorzystać myślenie wizualne w pracy nad modelem biznesowym. Polega ona na posługiwaniu się chmurą słów oraz karteczek samoprzylepnych. Wspiera ona cztery procesy, które można usprawnić, stosując myślenie wizualne. Mowa tu o rozumieniu, dialogu, analizie i komunikacji.
Wizualizacja za pomocą samoprzylepnych karteczek
Brzmi banalnie. W pierwszej chwili można odnieść wrażenie, że opis będzie dotyczył zajęć plastycznych. Ale nie; chciałabym w tym miejscu przywołać scenę ze spotkania biznesowego firmy, która jest liderem w dziedzinie dystrybucji zaawansowanych technologii.
Czterdziestu uczestników spotkania pracowało w różnych działach firmy, a wszyscy zebrani uczestniczyli w procesie zarządzania informacją. Celem spotkania było nakreślenie obrazu pożądanego przepływu informacji w przedsiębiorstwie o globalnym zasięgu. Aby lepiej zrozumieć ogólny obraz przepływu informacji między poszczególnymi działami, ich przedstawiciele użyli metody chmury słów (tag clouds). Dzięki niej efektywnie zidentyfikowane zostały słowa klucze, które potem przy użyciu grubego flamastra zostały wpisane na samoprzylepne karteczki. Odegrały one rolę swego rodzaju pojemników z pomysłami. Można je dowolnie „edytować”, czyli dodawać, odejmować i bez trudu przemieszczać w inne obszary. Ta cecha ma duże znaczenie, gdyż podczas omawiania modelu biznesowego często zdarza się, że uczestnicy nie mogą zgodzić się w wielu kwestiach. Mowa tu o sytuacji, w której poszczególne osoby spierają się o dobór elementów w wykorzystywanym szablonie.
Trzy zasady przy pracy z samoprzylepnymi karteczkami
1. Korzystaj z grubych flamastrów, zapobiega to umieszczeniu na kartce zbyt dużej ilości tekstu, a sam tekst jest transparenty, czytelny i kluczowy.
2. Na każdej kartce zapisuj tylko jedno słowo, maksymalnie jeden pomysł.
3. Powstałe koncepcje powinny być zapisane w formie skrótowych haseł, które oddadzą istotę sprawy.
Dyskusja poprowadzona w zgodzie z powyższymi zasadami prowadzi do stworzenia obrazu modelu biznesowego. Debata nad tym, które elementy należy umieścić w szablonie, z których jednak zrezygnować, a przede wszystkim analiza różnych zależności, daje uczestnikom spotkania lepsze wyobrażenie o istocie modelu biznesowego. Te samoprzylepne karteczki przestają być tylko kawałkiem papieru, stają się bazą strategicznych dyskusji.
Opis zaprezentowanej tu techniki wizualizacji informacji opierał się na narracji, konstrukcji i historii. Jego fachowa nazwa to storytelling – tu funkcją przekazu nie są już tylko informacje, ale także emocje.
***
Wizualizacja informacji jest najskuteczniejszą metodą prezentowania wszelkich informacji. Obrazy przekazują pewne treści w sposób automatyczny. Uczestnikami spotkań biznesowych są specjaliści różnych działów i dziedzin, każdy z nich uwarunkowany jest specyfiką swej profesji, mogą mówić różnymi językami i pochodzić z różnych kultur. Przekazanie założeń modelu biznesowego i zapoznanie się z jego najważniejszymi elementami jest kluczowe. Można zatem uznać, że obraz wart jest więcej niż tysiąc słów. Graficzna prezentacja, to najprostsza droga do osiągnięcia celu jakim jest wspólne postrzeganie modelu biznesowego.
Autor: Joanna Dukalska-Hermut
***
Więcej o myśleniu wizualnym, storytellingu, technikach i narzędziach wizualizacji informacji wkrótce!
Zapraszam na naszego bloga oraz na prowadzone przeze mnie wydarzenia:
