W procesie tworzenia wizualizacji informacji podejmujemy szereg decyzji dotyczących zarówno danych, które chcemy zwizualizować, jak i metody, za pomocą której te dane staną się infografiką. Wszystko to jest niezwykle istotne i wpływa bezpośrednio na poprawne dekodowanie informacji przez odbiorcę oraz na ogólne wrażenie zbudowane u naszej publiczności. Skuteczna wizualizacja danych będzie reprezentować informacje w taki sposób, który pozwoli odbiorcy łatwo doświadczyć efektu „a-ha!” bądź efektu „wow” – momentu zrozumienia.
W tym artykule omawiam typowe rodzaje danych oraz metody skutecznej ich wizualizacji.
Rodzaje danych
Niezależnie od tego, czy jesteś na początku swojej przygody z infografiką, czy szukasz zasobów, którymi możesz się podzielić z innymi, niezwykle ważne jest, aby zdobyć gruntowną wiedzę na temat wizualizacji danych. Sukces wielu infografik zależy od solidnego zrozumienia podstawowych zasad.
Punktem wyjścia w procesie tworzenia wizualizacji informacji jest uwzględnienie podstawowej zasady podziału danych. Każdy rodzaj informacji wymaga innej metody wizualizacji. Zasadniczo, oprócz formatów specjalistycznych, wyróżniamy cztery główne typy danych:
1. dane liczbowe: szeroko pojęte wartości liczbowe,
2. dane tekstowe: wraz z rozwojem humanistyki cyfrowej i algorytmów typu text mining, tekst szczególnie absorbuje uwagę twórców infografik,
3. daty i oś czasu: sekwencje wydarzeń w czasie,
4. współrzędne geograficzne: wykorzystanie geoprzestrzeni w analizie danych statystycznych.
Według takiego podziału można pogrupować wszystkie znane nam metody wizualizacji informacji.
Wizualizacja danych liczbowych
Celem wizualizacji danych liczbowych jest nie tylko przedstawienie tych liczb, ale przede wszystkim relacji i zależności, które występują między nimi.
Najskuteczniejszą metodą wizualizacji danych liczbowych są wykresy (słupkowy pionowy i poziomy, kołowy, pierścieniowy, powierzchniowy, histogram, punktowy, bąbelkowy, liniowy) oraz grafy. Jak widać, świat wykresów jest niezwykle bogaty. Jednak w komunikacji biznesowej najczęściej używa się wykresów słupkowych, liniowych i kołowych.
W tym miejscu można byłoby pokusić się o umieszczenie „przewodnika po wykresach”, ekspercką wypowiedź o tym, jak dany wykres prawidłowo stworzyć. Jak powinny być umieszczone np. paski na wykresach słupkowych i od czego ich umiejscowienie zależy? Z ilu części powinien składać się wykres kołowy, aby zapewnić jego czytelność? Wiedza ta jest fascynująca, skrywa masę praktycznych rozwiązań i ciekawych propozycji, ale jest tak obszerna, że nie sposób jej opisać w jednym, choćby nawet dość długim artykule.
Wizualizacja danych tekstowych
Wraz z rozwojem humanistyki cyfrowej i algorytmów, text mining szczególnie absorbuje uwagę architektów informacji. Ciekawym przykładem wizualizacji danych tekstowych mogą być tag clouds, czyli wizualna reprezentacja zbiorów wyrazów i tagów, przedstawiona w formie graficznej.
Chmura słów może posłużyć jako wartościowa baza i skuteczne narzędzie pomagające przeprowadzić analizę. W taki sposób można m.in. przeanalizować najczęściej wypowiadane słowa polityków podczas kampanii wyborczych bądź zwizualizować częstotliwość słów używanych w mediach społecznościowych – np. w sytuacji spopularyzowania jakiegoś wydarzenia. Chmury tagów cieszą się dużą popularnością np. na portalach społecznościowych, w księgarniach internetowych czy w kampaniach wyborczych.
Wizualizacja danych z obszaru dat i czasu
Kolejność wydarzeń w czasie najskuteczniej wizualizuje się metodą osi czasu (timeline). Taki podstawowy wykres zbudowany jest z poziomej osi czasu, a kategoryzowany ciągiem lat, miesięcy lub dni – w zależności od rodzaju projektu. Taka konstrukcja, mimo swojej prostoty, zapewnia skuteczność i łatwe powiązanie z osią danych. Jest to oczywiście opis podstawowego szkieletu tej metody, na który można dowolnie nakładać innego rodzaju grafiki.
Wizualizacja współrzędnych geograficznych
Rozpoczynając pracę ze współrzędnymi geograficznymi, pamiętać należy, że najlepszą i zarazem klasyczną metodą ich wizualizacji jest mapa. Dzięki niej maksymalnie wykorzystana jest geoprzestrzeń, dlatego też służy ona specjalistom z różnych dziedzin. Umożliwia wieloaspektowe poznanie zjawisk przyrodniczych politycznych i społeczno-ekonomicznych.
Warto jednak uściślić, iż metody mapowania geoprzestrzennego kartograficznego dzielą się na:
- jakościowe: przekazują informację wyłącznie o wystąpieniu danego zjawiska,
- ilościowe: prezentują natężenie danego zjawiska.
Skuteczna wizualizacja danych
Są obszary, w których infografiki możemy projektować intuicyjnie. Ale należy być ostrożnym, ponieważ znacznie skuteczniejsze i bezpieczniejsze jest kierowanie się wiedzą i uznanym kanonem tworzenia wizualizacji. Celem wizualizacji jest to, aby odbiorcy wchodzili w interakcję z ukazywanymi im danymi. Dlatego drobne decyzje projektowe oparte na ugruntowanej wiedzy mogą spowodować ogromne efekty w skuteczności przekazu informacji.
Warto ponadto pamiętać o tym, że wizualizacje informacji oprócz tego, iż stanowią kopalnię wiedzy o danych, dostarczają też odbiorcom wrażeń estetycznych. Niektóre z nich są prawdziwymi dziełami sztuki współczesnej technologii.
Autor: Joanna Dukalska-Hermut
***
Temat wizualizacji danych jest niezwykle obszerny! Zaineresowani tą tematyką nie zostaną jednak pozostawieni z głodem wiedzy, ponieważ dużo więcej na ten temat można będzie dowiedzieć się podczas szkolenia:
