Wpisy

W procesie tworzenia wizualizacji informacji podejmujemy szereg decyzji dotyczących zarówno danych, które chcemy zwizualizować, jak i metody, za pomocą której te dane staną się infografiką. Wszystko to jest niezwykle istotne i wpływa bezpośrednio na poprawne dekodowanie informacji przez odbiorcę oraz na ogólne wrażenie zbudowane u naszej publiczności. Skuteczna wizualizacja danych będzie reprezentować informacje w taki sposób, który pozwoli odbiorcy łatwo doświadczyć efektu „a-ha!” bądź efektu „wow” – momentu zrozumienia.

W tym artykule omawiam typowe rodzaje danych oraz metody skutecznej ich wizualizacji.

Rodzaje danych

Niezależnie od tego, czy jesteś na początku swojej przygody z infografiką, czy szukasz zasobów, którymi możesz się podzielić z innymi, niezwykle ważne jest, aby zdobyć gruntowną wiedzę na temat wizualizacji danych. Sukces wielu infografik zależy od solidnego zrozumienia podstawowych zasad.

Punktem wyjścia w procesie tworzenia wizualizacji informacji jest uwzględnienie podstawowej zasady podziału danych. Każdy rodzaj informacji wymaga innej metody wizualizacji. Zasadniczo, oprócz formatów specjalistycznych, wyróżniamy cztery główne typy danych:

1. dane liczbowe: szeroko pojęte wartości liczbowe,

2. dane tekstowe: wraz z rozwojem humanistyki cyfrowej i algorytmów typu text mining, tekst szczególnie absorbuje uwagę twórców infografik,

3. daty i oś czasu: sekwencje wydarzeń w czasie,

4. współrzędne geograficzne: wykorzystanie geoprzestrzeni w analizie danych statystycznych.

Według takiego podziału można pogrupować wszystkie znane nam metody wizualizacji informacji.

Wizualizacja danych liczbowych

Celem wizualizacji danych liczbowych jest nie tylko przedstawienie tych liczb, ale przede wszystkim relacji i zależności, które występują między nimi.

Najskuteczniejszą metodą wizualizacji danych liczbowych są wykresy (słupkowy pionowy i poziomy, kołowy, pierścieniowy, powierzchniowy, histogram, punktowy, bąbelkowy, liniowy) oraz grafy. Jak widać, świat wykresów jest niezwykle bogaty. Jednak w komunikacji biznesowej najczęściej używa się wykresów słupkowych, liniowych i kołowych.

W tym miejscu można byłoby pokusić się o umieszczenie „przewodnika po wykresach”, ekspercką wypowiedź o tym, jak dany wykres prawidłowo stworzyć. Jak powinny być umieszczone np. paski na wykresach słupkowych i od czego ich umiejscowienie zależy? Z ilu części powinien składać się wykres kołowy, aby zapewnić jego czytelność? Wiedza ta jest fascynująca, skrywa masę praktycznych rozwiązań i ciekawych propozycji, ale jest tak obszerna, że nie sposób jej opisać w jednym, choćby nawet dość długim artykule.

Wizualizacja danych tekstowych

Wraz z rozwojem humanistyki cyfrowej i algorytmów, text mining szczególnie absorbuje uwagę architektów informacji. Ciekawym przykładem wizualizacji danych tekstowych mogą być tag clouds, czyli wizualna reprezentacja zbiorów wyrazów i tagów, przedstawiona w formie graficznej.

Chmura słów może posłużyć jako wartościowa baza i skuteczne narzędzie pomagające przeprowadzić analizę. W taki sposób można m.in. przeanalizować najczęściej wypowiadane słowa polityków podczas kampanii wyborczych bądź zwizualizować częstotliwość słów używanych w mediach społecznościowych – np. w sytuacji spopularyzowania jakiegoś wydarzenia. Chmury tagów cieszą się dużą popularnością np. na portalach społecznościowych, w księgarniach internetowych czy w kampaniach wyborczych.

Wizualizacja danych z obszaru dat i czasu

Kolejność wydarzeń w czasie najskuteczniej wizualizuje się metodą osi czasu (timeline). Taki podstawowy wykres zbudowany jest z poziomej osi czasu, a kategoryzowany ciągiem lat, miesięcy lub dni – w zależności od rodzaju projektu. Taka konstrukcja, mimo swojej prostoty, zapewnia skuteczność i łatwe powiązanie z osią danych. Jest to oczywiście opis podstawowego szkieletu tej metody, na który można dowolnie nakładać innego rodzaju grafiki.

Wizualizacja współrzędnych geograficznych

Rozpoczynając pracę ze współrzędnymi geograficznymi, pamiętać należy, że najlepszą i zarazem klasyczną metodą ich wizualizacji jest mapa. Dzięki niej maksymalnie wykorzystana jest geoprzestrzeń, dlatego też służy ona specjalistom z różnych dziedzin. Umożliwia wieloaspektowe poznanie zjawisk przyrodniczych politycznych i społeczno-ekonomicznych.

Warto jednak uściślić, iż metody mapowania geoprzestrzennego kartograficznego dzielą się na:

  • jakościowe: przekazują informację wyłącznie o wystąpieniu danego zjawiska,
  • ilościowe: prezentują natężenie danego zjawiska.

Skuteczna wizualizacja danych

Są obszary, w których infografiki możemy projektować intuicyjnie. Ale należy być ostrożnym, ponieważ znacznie skuteczniejsze i bezpieczniejsze jest kierowanie się wiedzą i uznanym kanonem tworzenia wizualizacji. Celem wizualizacji jest to, aby odbiorcy wchodzili w interakcję z ukazywanymi im danymi. Dlatego drobne decyzje projektowe oparte na ugruntowanej wiedzy mogą spowodować ogromne efekty w skuteczności przekazu informacji.

Warto ponadto pamiętać o tym, że wizualizacje informacji oprócz tego, iż stanowią kopalnię wiedzy o danych, dostarczają też odbiorcom wrażeń estetycznych. Niektóre z nich są prawdziwymi dziełami sztuki współczesnej technologii.

Autor: Joanna Dukalska-Hermut

***

Temat wizualizacji danych jest niezwykle obszerny! Zaineresowani tą tematyką nie zostaną jednak pozostawieni z głodem wiedzy, ponieważ dużo więcej na ten temat można będzie dowiedzieć się podczas szkolenia:

Wizualizacja informacji – Jak prezentować informacje, aby zaangażować odbiorców i w pełni wykorzystać potencjał obrazu

,,Nie wystarczy, że ludzie biznesu lepiej zrozumieją projektantów, oni sami muszą stać się projektantami”, Roger Martin

Przy wprowadzaniu produktu na rynek, punktem wyjścia wielu firm jest research i badania marketingowe. Niestety w kolejnych etapach projektowania modeli biznesowych ten punkt widzenia klienta jest lekceważony. Obecnie kluczowa staje się zmiana perspektywy – chodzi o to, by spojrzeć na model biznesowy oczami klienta. Dzięki takiemu podejściu można dostrzec mnóstwo innowacyjnych możliwości. Cała sztuka polega na tym, aby dobrze zrozumieć klienta i na podstawie tej wiedzy wybrać odpowiednie elementy modelu biznesowego.

Niebagatelną rolę w tym procesie odgrywają wyselekcjonowane narzędzia do projektowania oraz wiedza i nastawienie projektantów. Na co dzień w biznesie wykorzystywane są różne umiejętności: projektujemy organizacje, strategie i procesy. Wszystkie te zadania do swej realizacji wymagają z kolei uwzględnienia całego szeregu powiązanych ze sobą czynników, takich jak chociażby działalność konkurencji, dostępne technologie, uwarunkowania środowiska i wiele innych kwestii. Tak naprawdę ludziom biznesu brakuje przede wszystkim narzędzi, które pozwoliłby im dopełnić i usystematyzować te wszystkie umiejętności.

W tym artykule prezentuję jedno z wiodących obecnie narzędzi, jakim jest myślenie wizualne. Omawiam praktyczne zastosowanie wizualizacji informacji oraz jedną z technik stosowanych w budowaniu modelu biznesowego.

Dlaczego myślenie wizualne jest tak ważne w czasie budowy modelu biznesowego?

Wizualizacja informacji to umiejętność niezbędna do skutecznej pracy z modelami biznesowymi. Mówiąc o wizualizacji informacji, mam na myśli korzystanie ze wszystkich narzędzi obrazujących informację. Oto niektóre z nich: obrazki, rysunki, diagramy różnego rodzaju wykresy, chmura słów czy samoprzylepne karteczki – wykorzystywane w celu poszukiwania i omawiania pewnych znaczeń i treści.

Model biznesowy to złożona koncepcja, na którą składa się wiele różnych elementów oraz powiązań. Niezwykle trudnym zadaniem jest jej interpretacja bez zastosowania form graficznych. Bez wizualizacji trudno w pełni uchwycić obraz sytuacji. Tak naprawdę należy uznać, że graficzne przedstawienie modelu biznesowego pozwala przełożyć domniemane założenia w precyzyjnie sformułowane informacje. Graficzne przedstawienie modelu uczyni z niego konkretny obiekt dyskusji, będzie punktem wyjścia, do którego zawsze sprowadzi się rozmowa. Ma to nieocenione znaczenie praktyczne, gdyż daje możliwość przeniesienia debaty z płaszczyzny abstrakcyjnej na płaszczyznę konkretów, co z kolei przekłada się na optykę rozmówców. Niestety techniki wizualne rzadziej służą jako metody wspierające dyskusję, analizę debaty czy definiowanie problemów biznesowych.

Jak możesz wykorzystać wizualizację informacji w procesie definiowania czy omawiania modelu biznesowego?

Poniżej przedstawiam przykładową i skuteczną technikę, która pozwala wykorzystać myślenie wizualne w pracy nad modelem biznesowym. Polega ona na posługiwaniu się chmurą słów oraz karteczek samoprzylepnych. Wspiera ona cztery procesy, które można usprawnić, stosując myślenie wizualne. Mowa tu o rozumieniu, dialogu, analizie i komunikacji.

Wizualizacja za pomocą samoprzylepnych karteczek

Brzmi banalnie. W pierwszej chwili można odnieść wrażenie, że opis będzie dotyczył zajęć plastycznych. Ale nie; chciałabym w tym miejscu przywołać scenę ze spotkania biznesowego firmy, która jest liderem w dziedzinie dystrybucji zaawansowanych technologii.

Czterdziestu uczestników spotkania pracowało w różnych działach firmy, a wszyscy zebrani uczestniczyli w procesie zarządzania informacją. Celem spotkania było nakreślenie obrazu pożądanego przepływu informacji w przedsiębiorstwie o globalnym zasięgu. Aby lepiej zrozumieć ogólny obraz przepływu informacji między poszczególnymi działami, ich przedstawiciele użyli metody chmury słów (tag clouds). Dzięki niej efektywnie zidentyfikowane zostały słowa klucze, które potem przy użyciu grubego flamastra zostały wpisane na samoprzylepne karteczki. Odegrały one rolę swego rodzaju pojemników z pomysłami. Można je dowolnie „edytować”, czyli dodawać, odejmować i bez trudu przemieszczać w inne obszary. Ta cecha ma duże znaczenie, gdyż podczas omawiania modelu biznesowego często zdarza się, że uczestnicy nie mogą zgodzić się w wielu kwestiach. Mowa tu o sytuacji, w której poszczególne osoby spierają się o dobór elementów w wykorzystywanym szablonie.

Trzy zasady przy pracy z samoprzylepnymi karteczkami

1. Korzystaj z grubych flamastrów, zapobiega to umieszczeniu na kartce zbyt dużej ilości tekstu, a sam tekst jest transparenty, czytelny i kluczowy.

2. Na każdej kartce zapisuj tylko jedno słowo, maksymalnie jeden pomysł.

3. Powstałe koncepcje powinny być zapisane w formie skrótowych haseł, które oddadzą istotę sprawy.

Dyskusja poprowadzona w zgodzie z powyższymi zasadami prowadzi do stworzenia obrazu modelu biznesowego. Debata nad tym, które elementy należy umieścić w szablonie, z których jednak zrezygnować, a przede wszystkim analiza różnych zależności, daje uczestnikom spotkania lepsze wyobrażenie o istocie modelu biznesowego. Te samoprzylepne karteczki przestają być tylko kawałkiem papieru, stają się bazą strategicznych dyskusji.

Opis zaprezentowanej tu techniki wizualizacji informacji opierał się na narracji, konstrukcji i historii. Jego fachowa nazwa to storytelling – tu funkcją przekazu nie są już tylko informacje, ale także emocje.

***

Wizualizacja informacji jest najskuteczniejszą metodą prezentowania wszelkich informacji. Obrazy przekazują pewne treści w sposób automatyczny. Uczestnikami spotkań biznesowych są specjaliści różnych działów i dziedzin, każdy z nich uwarunkowany jest specyfiką swej profesji, mogą mówić różnymi językami i pochodzić z różnych kultur. Przekazanie założeń modelu biznesowego i zapoznanie się z jego najważniejszymi elementami jest kluczowe. Można zatem uznać, że obraz wart jest więcej niż tysiąc słów. Graficzna prezentacja, to najprostsza droga do osiągnięcia celu jakim jest wspólne postrzeganie modelu biznesowego.

Autor: Joanna Dukalska-Hermut

***

Więcej o myśleniu wizualnym, storytellingu, technikach i narzędziach wizualizacji informacji wkrótce!
Zapraszam na naszego bloga oraz na prowadzone przeze mnie szkolenie:

PRAKTYCZNE SZKOLENIE: Wizualizacja informacji – Jak prezentować informacje, aby zaangażować odbiorców i w pełni wykorzystać potencjał obrazu

Internet diametralnie odmienił nasze życie. Możliwość komunikowania się z każdą osobą dookoła globu w ułamku sekundy sprawiła, że nasze oczekiwania co do dostępności informacji znacząco wzrosły.

Nieograniczona ilość informacji rozwija w nas umiejętność ich szybkiego filtrowania, przetwarzania i przyswajania, ale też wymusza na twórcach wiadomości zmianę formy przekazu. Długie teksty nie są już najlepszą formą dotarcia do czytelnika. O wiele lepiej sprawdzają się infografiki, które prezentują dużą ilość danych w sposób skondensowany i przejrzysty. Dzieje się to za sprawą zastosowania atrakcyjnej formy z użyciem diagramów, kształtów, grafik, kolorów i obrazów.

Czytaj dalej