Internet diametralnie odmienił nasze życie. Możliwość komunikowania się z każdą osobą dookoła globu w ułamku sekundy sprawiła, że nasze oczekiwania co do dostępności informacji znacząco wzrosły.
Nieograniczona ilość informacji rozwija w nas umiejętność ich szybkiego filtrowania, przetwarzania i przyswajania, ale też wymusza na twórcach wiadomości zmianę formy przekazu. Długie teksty nie są już najlepszą formą dotarcia do czytelnika. O wiele lepiej sprawdzają się infografiki, które prezentują dużą ilość danych w sposób skondensowany i przejrzysty. Dzieje się to za sprawą zastosowania atrakcyjnej formy z użyciem diagramów, kształtów, grafik, kolorów i obrazów.
Jeden obraz wart jest więcej niż tysiąc słów – oto, co stanowi największą siłę infografiki!
Czym jest infografika?
Infografika jest wizualną formą przekazywania informacji, danych oraz wiedzy. Jest stosowana po to, aby sprostać wyzwaniom dzisiejszego świata. Ogromne ilości treści stale konkurujących o uwagę czytelników oraz nadmiar informacji, którego doświadczamy, jak nigdy dotąd wymaga wypracowania mechanizmów kluczowych dla prowadzenia efektywnego biznesu.
Z infografiką spotykamy się na każdym kroku, często nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Prognozy pogody przedstawiają aurę przy użyciu symboli słońca i chmury. Duże obiekty handlowe są przestrzenią dobrze oznakowaną z użyciem piktogramów, m.in. wskazujących lokalizację toalet, mówiących o kierunku schodów ruchomych, ewakuacji, ochronie przeciwpożarowej oraz miejscu, w którym znajdziemy defibrylator i apteczkę. Komunikaty na portach lotniczych zawierają infografiki, które są prawidłowo odczytywane przez wszystkich pasażerów, niezależnie od języka, którym się posługują, czy od przynależności kulturowej.
Prawdopodobnie każdy z nas spotkał się też z barwnymi plakatami przedstawiającymi dane statystyczne. Tego rodzaju infografiki grupują i prezentują dane za pomocą różnorodnych diagramów, wykresów i grafik. Taka skondensowana graficznie forma ułatwia porównywanie danych, wydobycie esencji przekazu bez wczytywania się w treść, a także zaprezentowanie dużych ilości danych na małej przestrzeni.
Dlaczego infografiki są tak skuteczne?
Za sukcesem infografiki stoją przemiany społeczne i technologiczne, ale znaczenie ma także budowa ludzkiego mózgu. Wzrok jest naszym najważniejszym zmysłem, a blisko połowa neuronów odpowiada za przetwarzanie obrazu.
Szczególnym wyzwaniem dla mózgu jest przetwarzanie tekstu, gdyż wymaga to rozpoznawania liter będących symbolami graficznymi, łączenia ich w grupy i wydobywania treści. Cały ten proces odbywa się sekwencyjnie, przez co jest o wiele mniej naturalny dla mózgu.
Przetwarzanie infografiki odbywa się inaczej. Dzięki zastosowaniu różnorodnych kształtów, kolorów, rozmiarów i układów graficznych, mózg jest w stanie interpretować materiał jako całość, co znacząco zwiększa szybkość przyswajania i ułatwia zrozumienie danych.
Statystyki pokazują, że forma graficzna jest łatwiejsza do przyswojenia i spotyka się z lepszym odbiorem niż te same treści przedstawione w formie tekstowej.
Krótka historia infografiki
Można powiedzieć, że pierwsze infografiki pojawiały się już w prehistorii w postaci pisma obrazkowego i malowideł naskalnych. Brak dostępności innych form pisanych wymuszał tego rodzaju komunikację, ale jednocześnie pokazał, że przy użyciu prostych środków można czytelnie przekazać informację. Jako dowód skuteczności tych metod niech posłuży fakt, że kilka tysięcy lat później jesteśmy w stanie zrozumieć treść malowideł, chociaż nie znamy kontekstu, w których powstawały.
Najnowsza historia infografiki rozpoczęła się w XVIII wieku, gdy w pracach naukowych zaczęły pojawiać się wykresy przedstawiające dane statystyczne. Dużym przełomem była mapa przedstawiająca rozkład metra w Londynie. Wówczas Henry Beck zrezygnował z przedstawienia geograficznych położeń przystanków, zamiast tego skupiając się na ich położeniach względem siebie oraz na zastosowaniu linii prostych i przecinających się pod kątem 45 stopni.
Rozkwit infografiki wywołał jednak dopiero dynamiczny rozwój technologii. Komputery i media społecznościowe wymusiły konieczność skondensowania form komunikacji, a same infografiki zaczęły się powszechnie pojawiać w reklamach, dziennikarstwie, teledyskach. Również podróżowanie wiele zyskało dzięki zastosowaniu wizualizacji informacji. Obecnie, szukając toalety, rzadko kiedy poszukujemy napisu, zamiast tego próbujemy odnaleźć wzrokiem symbol ludzików lub kółka i trójkąta. Ma to szczególne znaczenie w miejscach styku wielu kultur i języków, na lotniskach czy dworcach, gdzie użycie jednego języka nie jest wystarczające i ten sam napis musiałby być przedstawiony wielokrotnie, a piktogram może pojawić się tylko raz.
Rozwój mediów społecznościowych wzmaga zapotrzebowanie na atrakcyjną formę prezentacji, gdyż ograniczona długość wiadomości na Twitterze lub Facebooku nie pozwala na efektywną komunikację tekstową. Portale te świetnie nadają się natomiast do prezentacji zbudowanych z użyciem obrazów, zdjęć, filmów czy kolorowych plakatów.
Podstawowe formy infografik
Do najpopularniejszych form infografik zaliczamy:
- Mapy – np. słynna mapa metra w Londynie stworzona przez Henry’ego Becka,
- Diagramy – np. słupkowe do porównań danych liczbowych, a kołowe do danych procentowych,
- Grafy – służące do oznaczenia połączeń i zależności między obiektami,
- Osie czasu – przedstawiające chronologię wydarzeń, np. historię bitew,
- Drzewa – pokazujące hierarchię z użyciem zagnieżdżonych prostokątów,
- Piktogramy – np. znaki drogowe lub grafiki służące do oznaczenia punktów usługowych na lotniskach.
Kluczowe zasady tworzenia infografik
Na infografikę składają się trzy elementy: treść, wiedza oraz prezentacja graficzna. Ten ostatni element często jest najistotniejszy, gdyż barwna forma przyciąga wzrok i zwiększa zainteresowanie, co bezpośrednio wpływa na szybsze zapamiętywanie treści.
Przy projektowaniu formy graficznej należy uwzględnić wymogi takie jak: rozkład i połączenia między elementami, łatwość odczytu informacji uporządkowanej oraz kolory pozwalające na oddzielenie treści z różnych obszarów tematycznych.
Dane można zwizualizować na wiele sposobów, ale nie wszystkie formy są równoważne. Na przykład, badania pokazują, że poziome diagramy słupkowe powinny być uporządkowane pod względem liczności (czyli słupki powinny być ułożone od najdłuższego do najkrótszego), gdyż pozwala to na szybsze przyswojenie informacji.
Te same dane statystyczne można przekazać na wiele sposobów, ale dobór odpowiedniego diagramu pozwala na uwypuklenie danych najistotniejszych, aby łatwiej wyłowić je spośród całego zbioru. Także znajdowanie wzorców jest bardzo ułatwione, gdy dane są przedstawione w sposób spójny i uporządkowany.
Infografiki dla każdego i na co dzień
Istotny jest też fakt, że infografika jest dostępna dla każdego. Na rynku można znaleźć wiele darmowych narzędzi do przedstawiania danych, często dostarczających gotowe szablony i przykłady, jakimi regułami należy kierować się przy prezentowaniu danych statystycznych, historycznych czy geograficznych.
Duża dostępność narzędzi powoduje, że coraz więcej danych jest prezentowanych w sposób graficzny. Powoli odchodzimy więc od typowej formy tekstowej używanej przez wieki do prezentowania danych.
Podsumowanie
Globalizacja i postęp technologiczny przyspieszają przemiany w sposobie zdobywania, przetwarzania i zapamiętywania informacji. Infografika wychodzi tym trendom naprzeciw i dostarcza narzędzi do efektywnego prezentowania informacji w sposób zrozumiały dla odbiorców z różnych kultur i grup wiekowych. Atrakcyjna forma stanowi dodatkowy atut i wspomaga proces zapamiętywania. Tak jak jeden obraz jest wart więcej niż tysiąc słów, tak infografika pozwala przedstawić wiele danych na małej powierzchni, bez utraty czytelności.
Autor: Joanna Dukalska-Hermut
***
Chcesz dowiedzieć się więcej o infografikach?
Zapraszamy na szkolenie Wizualizacja Informacji, które odbędzie się już 16 czerwca 2021.
A w programie szkolenia m.in.:
- Jak sprawnie tworzyć skuteczne infografiki?
- Jak dobierać formy wizualizacji do różnych informacji?
- Jakich narzędzi używać do wizualizacji danych?
